Chế độ nghỉ hưu là một phần quan trọng trong hệ thống bảo hiểm xã hội của Việt Nam, giúp người lao động sau khi kết thúc quá trình lao động có một nguồn thu nhập ổn định để bảo vệ cuộc sống khi tuổi tác hoặc sức khỏe không còn đủ sức làm việc. Đặc biệt, lao động phổ thông chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động Việt Nam và là đối tượng cần được quan tâm nhiều hơn trong chính sách bảo hiểm xã hội, đặc biệt là chế độ nghỉ hưu.

Vậy trong năm 2025, chế độ nghỉ hưu dành cho lao động phổ thông có những thay đổi gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông hiện nay

Trước khi đi vào các cập nhật mới, chúng ta cần tìm hiểu rõ về chế độ nghỉ hưu hiện hành dành cho lao động phổ thông. Đây là nhóm lao động chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động Việt Nam, thường làm việc trong các ngành nghề như sản xuất, xây dựng, dịch vụ, hay các công việc không yêu cầu trình độ cao. Chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông bao gồm các quy định về độ tuổi nghỉ hưu, thời gian đóng bảo hiểm xã hội và mức lương hưu. Dưới đây là một số điểm quan trọng về chế độ nghỉ hưu hiện tại:

Độ tuổi nghỉ hưu

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và các quy định sửa đổi bổ sung, độ tuổi nghỉ hưu hiện nay đối với lao động phổ thông là:

• Đối với nam: 60 tuổi.
• Đối với nữ: 55 tuổi.

Đây là độ tuổi quy định để lao động phổ thông đủ điều kiện nghỉ hưu và hưởng chế độ lương hưu theo bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, lao động trong các ngành nghề đặc thù, có mức độ lao động nặng nhọc hoặc độc hại, có thể được phép nghỉ hưu sớm. Đối với lao động nữ, những đối tượng làm việc trong môi trường có yêu cầu về sức khỏe có thể xin nghỉ hưu sớm hơn tùy theo tình hình sức khỏe của bản thân và sự xác nhận của cơ quan y tế.

Đặc biệt, theo xu hướng cải cách, độ tuổi nghỉ hưu có thể sẽ được nâng dần trong các năm tới nhằm đáp ứng yêu cầu về quỹ bảo hiểm xã hội, nhưng hiện tại, với nhóm lao động phổ thông, độ tuổi nghỉ hưu vẫn duy trì ở mức này.

Thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Một yếu tố quan trọng để được hưởng chế độ nghỉ hưu là thời gian tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Lao động phổ thông, giống như mọi nhóm lao động khác, cần phải đóng bảo hiểm xã hội ít nhất là 20 năm để có đủ điều kiện hưởng lương hưu. Đây là một trong những điều kiện tiên quyết để đảm bảo người lao động sẽ nhận được khoản lương hưu định kỳ khi nghỉ hưu.

• Đóng đủ 20 năm: Người lao động sẽ nhận được lương hưu với tỷ lệ phần trăm được tính dựa trên mức bình quân lương trong suốt quá trình tham gia bảo hiểm. Mức lương hưu này sẽ được tính dựa vào số năm đóng bảo hiểm và mức lương của người lao động trong quá trình làm việc.
• Đóng dưới 20 năm: Người lao động sẽ không được hưởng lương hưu, thay vào đó, sẽ được nhận một khoản trợ cấp một lần tùy theo mức đóng bảo hiểm xã hội trong suốt quá trình làm việc. Mức trợ cấp này không thể so sánh được với mức lương hưu dành cho những lao động đã đóng đủ 20 năm.

Với lao động phổ thông, việc đảm bảo thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm không phải là điều dễ dàng, đặc biệt là đối với những lao động làm việc trong môi trường không ổn định, tạm thời hoặc là lao động tự do. Chính vì vậy, nhiều chính sách hỗ trợ và khuyến khích đóng bảo hiểm xã hội đã được đưa ra để giúp nhóm lao động này có thể đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu.

Mức lương hưu

Mức lương hưu của người lao động được tính theo một công thức nhất định, dựa vào mức bình quân lương trong suốt quá trình tham gia bảo hiểm xã hội. Công thức tính lương hưu được quy định như sau:

• Tỷ lệ hưởng lương hưu: Lao động phổ thông khi đủ 20 năm đóng bảo hiểm sẽ được hưởng 45% mức bình quân lương trong suốt quá trình tham gia bảo hiểm. Sau đó, mỗi năm đóng thêm sẽ cộng dồn 2% cho tỷ lệ này.
• Mức bình quân lương: Đây là mức lương trung bình mà người lao động nhận được trong suốt thời gian tham gia bảo hiểm. Mức lương bình quân này có thể tính dựa trên mức lương cơ bản, các khoản phụ cấp, và các khoản thu nhập khác nếu có.

Tuy nhiên, mức lương hưu đối với lao động phổ thông thường không cao so với các ngành nghề khác có trình độ chuyên môn cao. Mức lương hưu sẽ chỉ đủ để duy trì mức sống cơ bản, do đó nhiều lao động phổ thông phải dựa vào các nguồn thu nhập khác hoặc tiết kiệm của mình để có thể duy trì cuộc sống ổn định sau khi nghỉ hưu.

Trong nhiều trường hợp, lao động phổ thông phải làm việc tiếp sau khi nghỉ hưu hoặc tìm kiếm các công việc bán thời gian để đảm bảo thu nhập trong giai đoạn này. Chính vì vậy, chính sách về lương hưu và các khoản trợ cấp cho lao động phổ thông cần phải được điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu cuộc sống sau khi nghỉ hưu.

Các vấn đề liên quan đến chế độ nghỉ hưu

Ngoài các quy định về độ tuổi nghỉ hưu, thời gian đóng bảo hiểm xã hội, và mức lương hưu, còn một số vấn đề khác ảnh hưởng đến chế độ nghỉ hưu của lao động phổ thông. Một trong những vấn đề đáng quan tâm là sự bất cập trong việc đóng bảo hiểm xã hội của lao động phổ thông. Do tính chất công việc, nhiều lao động phổ thông không có hợp đồng lao động dài hạn, công việc không ổn định, và không được đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ. Điều này ảnh hưởng đến quyền lợi nghỉ hưu của họ trong tương lai.

Các cơ chế bảo vệ quyền lợi cho lao động tự do, lao động không có hợp đồng chính thức hay lao động trong các công ty nhỏ chưa thực sự hiệu quả. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần có các biện pháp để khuyến khích các doanh nghiệp bảo đảm quyền lợi cho lao động và tạo điều kiện thuận lợi để lao động phổ thông có thể tham gia vào hệ thống bảo hiểm xã hội một cách đầy đủ và hiệu quả hơn.

Cập nhật mới về chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông

Trong thời gian gần đây, nhiều thay đổi trong chính sách bảo hiểm xã hội và chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông đã được đưa ra nhằm cải thiện quyền lợi cho nhóm lao động này. Những thay đổi này chủ yếu xoay quanh việc điều chỉnh độ tuổi nghỉ hưu, hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội cho các lao động tự do, và cải thiện điều kiện sống sau khi nghỉ hưu. Các thay đổi này nhằm bảo đảm rằng người lao động phổ thông không bị thiệt thòi khi đến tuổi nghỉ hưu, đồng thời giúp hệ thống bảo hiểm xã hội bền vững hơn trong tương lai.

Nâng độ tuổi nghỉ hưu đối với lao động phổ thông

Một trong những thay đổi lớn trong các chính sách nghỉ hưu mới là việc nâng độ tuổi nghỉ hưu đối với lao động phổ thông. Theo dự thảo sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội đang được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nghiên cứu, độ tuổi nghỉ hưu sẽ dần được nâng lên trong các năm tới. Điều này là cần thiết để đối phó với tình trạng dân số già hóa và giúp cân đối quỹ bảo hiểm xã hội.

• Đối với nam: Độ tuổi nghỉ hưu có thể được nâng lên 62 tuổi thay vì 60 như hiện nay.
• Đối với nữ: Độ tuổi nghỉ hưu có thể tăng lên 60 thay vì 55 tuổi.

Mục đích của việc nâng độ tuổi nghỉ hưu là để gia tăng số năm đóng bảo hiểm xã hội cho lao động, từ đó giúp bảo đảm quỹ bảo hiểm xã hội không bị thiếu hụt trong tương lai khi số lượng người nhận lương hưu gia tăng. Tuy nhiên, việc này sẽ tác động mạnh đến các nhóm lao động phổ thông có tuổi nghề cao, làm việc trong các ngành nghề có sức ép lao động lớn, khiến nhiều người có thể gặp khó khăn trong việc kéo dài tuổi nghề.

Điều chỉnh chính sách hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội cho lao động tự do

Để tạo điều kiện cho tất cả các lao động phổ thông, đặc biệt là lao động tự do (như bán hàng rong, lao động không có hợp đồng dài hạn…), chính sách mới sẽ khuyến khích việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

• Chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện: Chính phủ đã triển khai các biện pháp khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Một trong số đó là giảm mức đóng bảo hiểm cho những lao động tự do, nhằm giúp họ có thể tham gia vào hệ thống bảo hiểm xã hội mà không bị ảnh hưởng quá nhiều đến thu nhập.
• Chính sách hỗ trợ tài chính: Ngoài việc giảm mức đóng, chính phủ cũng hỗ trợ thêm các khoản trợ cấp cho các lao động này, bao gồm hỗ trợ mức đóng cho những đối tượng đặc biệt khó khăn về kinh tế. Điều này sẽ giúp lao động tự do có thể tham gia bảo hiểm xã hội đầy đủ, đủ điều kiện nghỉ hưu mà không phải lo ngại về chi phí.

Với các chính sách này, nhóm lao động tự do sẽ được bảo vệ quyền lợi trong suốt quá trình làm việc, đồng thời sẽ có cơ hội hưởng lương hưu xứng đáng khi về già.

Chính sách khuyến khích tiếp tục làm việc sau khi nghỉ hưu

Để giảm gánh nặng cho quỹ bảo hiểm xã hội và khuyến khích lao động phổ thông tiếp tục làm việc sau khi nghỉ hưu, một số chính sách khuyến khích đã được đưa ra. Người lao động có thể tiếp tục làm việc trong một số lĩnh vực nhất định sau khi đã nghỉ hưu mà vẫn được hưởng lương hưu, đồng thời có thể tham gia vào các hoạt động nghề nghiệp khác.

• Chế độ làm việc bán thời gian sau nghỉ hưu: Các công ty và tổ chức sẽ khuyến khích lao động sau khi nghỉ hưu tham gia công việc bán thời gian, với điều kiện là không làm ảnh hưởng đến sức khỏe và có thể đóng thêm bảo hiểm xã hội tự nguyện.
• Chế độ hỗ trợ lương hưu linh hoạt: Những người lao động làm việc sau khi nghỉ hưu sẽ được hưởng mức lương hưu linh hoạt tùy thuộc vào công việc họ đang thực hiện, ví dụ như công việc làm thêm theo hợp đồng ngắn hạn hoặc bán thời gian.

Chính sách này không chỉ giúp giảm bớt khó khăn cho người lao động sau khi nghỉ hưu mà còn đảm bảo rằng họ có thể tiếp tục đóng góp vào xã hội.

Những thách thức và cơ hội đối với lao động phổ thông khi nghỉ hưu

Mặc dù các chính sách mới về chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông đang dần được hoàn thiện, song vẫn còn nhiều thách thức và cơ hội mà nhóm lao động này cần phải đối mặt khi bước vào tuổi nghỉ hưu. Những thách thức này cần được nhận diện để có những biện pháp cải thiện phù hợp.

Thách thức về mức lương hưu

Một trong những thách thức lớn nhất đối với lao động phổ thông khi nghỉ hưu là mức lương hưu tương đối thấp. Mặc dù mức lương hưu được tính theo số năm tham gia bảo hiểm xã hội, nhưng do nhiều lao động phổ thông có thu nhập không ổn định hoặc mức đóng bảo hiểm không đầy đủ, nên số tiền họ nhận được khi nghỉ hưu thường không đủ để đảm bảo cuộc sống.

• Đảm bảo mức lương hưu đủ sống: Chính phủ cần phải xem xét điều chỉnh mức lương hưu tối thiểu cho lao động phổ thông để bảo đảm họ có thể sống một cách đàng hoàng sau khi nghỉ hưu. Có thể xem xét việc tăng tỷ lệ lương hưu cho những lao động có thu nhập thấp trong suốt thời gian làm việc.

Cơ hội tham gia các chương trình bảo vệ sức khỏe

Một cơ hội lớn đối với lao động phổ thông là sự mở rộng của các chương trình bảo vệ sức khỏe sau khi nghỉ hưu. Chính phủ và các tổ chức bảo hiểm đã triển khai các chương trình chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, đặc biệt là lao động phổ thông.

• Bảo hiểm y tế miễn phí hoặc giá rẻ: Người lao động sau khi nghỉ hưu sẽ được hưởng bảo hiểm y tế miễn phí hoặc trợ cấp chi phí y tế, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính khi đối mặt với các vấn đề sức khỏe.
• Chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng: Chính sách này cũng tạo ra cơ hội cho lao động phổ thông có thể tham gia vào các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, giúp duy trì sức khỏe lâu dài trong những năm tháng tuổi già.

Tạo cơ hội học hỏi và phát triển nghề nghiệp

Một cơ hội đáng chú ý là việc các chính sách đã và đang tạo ra các chương trình đào tạo lại nghề cho lao động phổ thông. Khi nghỉ hưu, một số lao động có thể tham gia các khóa học, kỹ năng bổ sung để tiếp tục tham gia công việc bán thời gian, hoặc đơn giản là cải thiện đời sống cá nhân.

• Các chương trình đào tạo nghề miễn phí: Chính phủ và các tổ chức có thể tổ chức các khóa học đào tạo nghề miễn phí cho lao động phổ thông nghỉ hưu để giúp họ có thể làm việc tại các lĩnh vực khác hoặc tham gia vào công việc nhẹ nhàng hơn, phù hợp với độ tuổi.
• Đào tạo kỹ năng số: Việc học các kỹ năng số, như sử dụng máy tính, mạng xã hội, sẽ giúp lao động phổ thông có thể tham gia vào các công việc trực tuyến và kiếm thêm thu nhập trong khi nghỉ hưu.

Kết luận

Chế độ nghỉ hưu cho lao động phổ thông tại Việt Nam đang trong quá trình cải cách để đảm bảo quyền lợi và phúc lợi cho nhóm lao động này. Những thay đổi trong chính sách về tuổi nghỉ hưu, mức lương hưu và các hỗ trợ cho lao động nghỉ hưu sớm sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người lao động, giúp họ có một cuộc sống ổn định hơn khi bước vào tuổi nghỉ hưu. Tuy nhiên, để các chính sách này phát huy hiệu quả, cần có sự quan tâm và thực hiện đồng bộ từ các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội.

 

Liên hệ với chúng tôi:

Hotline: 096 735 77 88

Fanpage: LET’S GO

Website: Việc làm LET’S GO

Tham khảo thêm:

Website: Tuyển dụng TTV